Cmentarz ewangelicki

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Pabianicach - cmentarz parafii ewangelicko-augsburskiej świętych Piotra i Pawła w Pabianicach. Położony jest w północnej części zespołu pabianickich nekropolii. Do wejścia głównego, od strony ulicy Orlej, prowadzi mała ulica Ewangelicka.

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Pabianicach - cmentarz parafii ewangelicko-augsburskiej świętych Piotra i Pawła w Pabianicach. Położony jest w północnej części zespołu pabianickich nekropolii. Do wejścia głównego, od strony ulicy Orlej, prowadzi mała ulica Ewangelicka.

Historia

Data powstania cmentarza nie jest dokładnie znana. Został założony po objęciu pabianickiej parafii protestanckiej przez pastora Daniela Biedermanna, tj. po roku 1832. W 1833 r. teren cmentarza został otoczony parkanem. Na przestrzeni XIX wieku był kilkakrotnie powiększany. Najwięcej grobów przybyło w 1852 r. podczas epidemii cholery. Około roku 1870 przeniesiono tam dzwonnicę znajdująca się wcześniej obok kościoła parafialnego. Obecnie dokonywane są pochówki zmarłych różnych wyznań, nie tylko protestantów.

Kaplica - mauzoleum

Budynek projektu Johannesa Wendego został wzniesiony w latach 1907-1909. Ufundowała go Zofia Kindler po śmierci swego męża Ludwika (syna Rudolfa Kindlera). W swym pierwotnym założeniu miał pełnić funkcję mauzoleum fabrykanckiego rodu Kindlerów. Ówczesne prawo nie przewidywało jednak możliwości pochówków w mauzoleach i kaplicach osób nieposiadających tytułów książęcych, królewskich lub biskupich. Fundatorka przekazała więc obiekt parafii ewangelickiej, która przeznaczyła go na kaplicę pogrzebową. W tej formie funkcjonuje współcześnie. Jest wpisana do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Łódzkiego pod nr A/375 z dnia 16.12.1998.

Kaplicę wykonano w stylu postsecesyjnego modernizmu (błędnie określany jako styl neomauretański) na wzór kościoła św. Leopolda w wiedeńskim Steinhofie. Budowla została postawiona na planie kwadratu i zwieńczona półkolistą absydą. W czterech narożnikach znajdują się wieże będące pylonami. Całość nakryta jest dachem w kształcie kopuły. Boniowana fasada jest podzielona szerokim gzymsem i pilastrami. Wnętrze tworzy jedna nawa wraz z emporą, zdobioną girlandami i wieńcami. W oknach znajdują się witraże. Największy z nich, w oknie nad wejściem głównym, przedstawia anioły unoszące urnę, co ma symbolizować zapowiedź zmartwychwstania.

Nagrobki

Na pabianickim cmentarzu ewangelickim znajdują groby pabianickich rodzin, przybyłych do miasta podczas rozkwitu potęgi przemysłowej w XIX wieku, fabrykantów, pastorów i innych osób trwale związanych z historią miasta. Swoją mogiłę ma tu między innymi Ludwik Schweikert, założyciel zakładu farmaceutycznego, istniejącego do dziś jako Polfa oraz Eduard Vortheil, pionier kinematografii na ziemiach polskich, który posiadał pierwszy w historii Imperium Rosji certyfikat na operowanie kamerą filmową. Od początku XXI wieku zabytkowe nagrobki są sukcesywnie odnawiane.