Brama Chełmińska

0

Brama Chełmińska w Toruniu była jedną z ośmiu bram Starego Miasta. Obecnie nie istnieje.

Ta czterokondygnacyjna brama wieżowa została wybudowana na przełomie XIII i XIV wieku. Była to najprawdopodobniej najwyższa brama Torunia – łącznie z dachem mierzyła około 21 metrów, przy niemal 8 metrach szerokości. Wraz z sąsiadującymi basztami miała bronić północnej części murów Starego Miasta. Brama Chełmińska była ważnym elementem dla średniowiecznego Starego Miasta, gdyż to właśnie przez nią wychodziła droga handlowa do Chełmna, a dalej nad Bałtyk. Przed bramą już wówczas powstawało Chełmińskie Przedmieście z kościołami św. Wawrzyńca i św. Jerzego, przy którym funkcjonowało leprozorium.

Dla dodatkowego wzmocnienia tego odcinka murów, przed bramą, w latach 1449-1452, wybudowano Barbakan Chełmiński zwany Kocim Brzuchem. To ten czterokondygnacyjny przysadzisty budynek wybudowany na planie ośmiokąta był wzorem dla barbakanów: krakowskiego i warszawskiego. Jeszcze dalej na północ znajdowało się jednopiętrowe przedbramie połączone z barbakanem zwodzonym mostem ponad dwunastometrową fosą barbakanu. Co więcej sama brama miała osobną fosę, nad którą poprowadzono szyję łączącą bramę z barbakanem.

Barbakan uległ zniszczeniu podczas oblężenia Torunia przez wojska szwedzkie Karola XII w 1703 roku w ramach III wojny północnej. Obok spalenia wieży ratusza była to jedna z najdotkliwszych strat, jakich Toruń doznał podczas trwającego 15 dni bombardowania. Przez pewien czas, choć już bez barbakanu, brama stała wyposażona w pozostałości szyi, które sukcesywnie rozbierano.

Wrota, pomimo niezadowolenia toruńskiej społeczności lokalnej, w latach 70. XIX wieku władze niemieckie przeznaczyły do rozbiórki. W 1875 roku rozpoczęto niwelowanie terenu wokół bramy, osuszono i zasypano fosę oraz zlikwidowano drewniany most znajdujący się przed budynkiem. Jak się zdaje, pomimo tych przygotowań, około lat 1880-83 bramę przebudowano, dostosowując do celów mieszkaniowych. Samą bramę rozebrano definitywnie w październiku 1889 roku.

Dziś ani po bramie, ani po barbakanie nie pozostał żaden ślad; jedynym świadectwem o tych budowlach jest pamiątkowa tablica ustawiona na początku XXI wieku. Na miejscu barbakanu oraz fosy stoi dziś eklektyczny Teatr im. Wilama Horzycy i neogotycki Urząd Miejski.

Brama Chełmińska - to miejsce nie posiada jeszcze przewodnika. Jeśli znasz to miejsce, to tutaj możesz napisać przewodnik.